Ontwikkelingsfasen van kinderen (vakatelier 5)

Tekenen. Elk kind doet dit. Jong of oud, tekenen blijft iedereen doen. Als er gekeken wordt naar hoe de kinderen zich ontwikkelen, kun je duidelijk de verschillen zien.
Deze verschillen kunnen worden ingedeeld in verschillende ontwikkelingsfasen.
Dit zijn de belangrijkste ontwikkelingsfasen:
- Krabbelstadium (1-3 jaar)
- Pre-schematisch stadium (4-6 jaar)
- Schematisch stadium (7-9 jaar)
- Schematisch stadium & begin realisme (9-11 jaar)
- Begin van realisme & pseudo realistisch stadium (11-13 jaar)

Hieronder gaan wij nu drie ontwikkelingsfasen uitleggen.
De eerste ontwikkelingsfase die wij gaan behandelen is: het schematisch stadium.
In dit stadium zijn de kinderen bezig met het weergeven van diepte. In de vorige stadiums waren de kinderen hier helemaal niet mee bezig. Vanaf ongeveer zeven jaar komt hier verandering in.
Zo gaan kinderen de bovenkant en onderkant van het papier gebruiken. Ook gebruiken kinderen nu een grondlijn. Dat betekent dat de kinderen vanaf een bepaalde lijn gaan tekenen en vanuit deze lijn de positie van   andere figuren bepalen.

Hiernaast zien jullie een duidelijk voorbeeld van een tekening uit dit stadium.
Hierbij zijn de grondlijnen duidelijk te zien. Zo zijn er duidelijke grondlijnen te zien tussen het gras en het pad.
Verder is hier ook goed gebruik gemaakt van functionele kleuren. Het zand is geel, de lucht is blauw en het pad is grijs/zwart. Deze leerling heeft de kleuren dus juist weergeven. Door het gebruik van verschillende kleuren is er ook diepte in de tekening te zien.


De tweede ontwikkelingsfase die wij gaan behandelen is: het schematisch stadium & begin realisme.
Als kinderen tussen de negen en elf jaar zijn, behoort het 'tekenniveau' tot deze stadiums.
Het zijn er twee, omdat het schematisch stadium (weergave van diepte) niet helemaal verdwijnt. De diepte in tekeningen zie je bij deze leeftijd ook erg goed terug. Daarnaast is het ook het begin van realisme. Kinderen leren namelijk steeds beter tekenen. Naast het feit dat er een weergave van diepte is, zie je ook een heldere opbouw en ruimtelijke ordening bij het tekenen. Het is duidelijk wat de kinderen wilden tekenen en hoe dit in elkaar zit. Verder zie je ook vaak dat er gebruik gemaakt is van decoratieve patronen. Het zijn niet meer de standaardpoppetjes en standaardfiguren, maar het wordt nu ook versierd.
Wat ook vaak terugkomt in een tekening is de overlapping. Kinderen gaan nu over elkaar tekenen, bijvoorbeeld bomen of bloemen over elkaar tekenen.

Hiernaast staat een duidelijk voorbeeld van deze stadiums.
Wat hier duidelijk te zien is, is de diepte. De ene boom staat verder weg dan de andere boom. Dat zorgt voor diepte. Ook is hier goed gebruik gemaakt van decoratieve patronen. De bomen zijn versierd, de bloemen zijn mooi gemaakt, dus duidelijk gebruik van decoratieve patronen. Overlapping is ook te zien in deze tekening. Zo zijn er twee zonnen getekend met hartjes erin. Deze zijn over elkaar heen gemaakt, oftewel overlapping. Het enigste verschil is dat de heldere opbouw en ruimtelijke ordening niet duidelijk te zien is. Verder is het een goed voorbeeld van het schematisch stadium & begin realisme.

De laatste ontwikkelingsfase die wij gaan behandelen is: het begin van realisme & pseudo realistisch stadium.
In deze fase is er veel vooruitgang te zien. Als kinderen tussen de elf en dertien jaar zijn, horen zij tot deze ontwikkelingsfase. Kinderen gaan nu echt tekeningen maken over wat zij leuk vinden. Zo gaan ze tekeningen maken over idolen, sport of hobby. De tekeningen worden steeds realistischer. Naast het tekenen van poppetjes en andere realistische figuren, beginnen kinderen met het tekenen van geometrische vormen. Dit zijn bijvoorbeeld cirkels of vierkanten. Ook zijn er terugkerende patronen te zien.

Hiernaast een duidelijk voorbeeld van deze stadiums.
Wat ontzettend duidelijk te zien is, zijn de terugkerende patronen. Het zijn allemaal vierkantjes in bepaalde kleuren en deze komen allemaal een keertje in dezelfde kleur terug.Verder is dit een heel goed voorbeeld van een tekening met geometrische vormen. Dat zijn namelijk de vierkantjes. Er is ook een duidelijke kleurnuance te zien. Deze leerling is heel erg geïnteresseerd in het maken van patronen. Zij was duidelijk in staat om een goede tekening te maken met geometrische vormen.

Als er gekeken wordt naar deze tekeningen, zie je een duidelijk verschil in ontwikkeling. Het gaat van makkelijk naar steeds moeilijker tekenen. Het verschil uitzoeken tussen verschillende groepen, die een tekening gaan maken zonder opdracht, is erg leuk om zelf bijvoorbeeld ook een keer te doen!